Przez trzy lata, od września 1914 roku do lipca 1917 roku, w klasztorze sióstr niepokalanek na Głębokiej w Jarosławiu funkcjonował szpital rezerwowy Czerwonego Krzyża. W tym czasie przez klasztor przewinęło się kilka tysięcy żołnierzy – uczestników największych bitew I wojny światowej w Małopolsce i na Wołyniu. Wśród rannych wojaków było także około 200 legionistów z I, II i III Brygady Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. Ich wspomnienia, a także niepublikowana wcześniej kronika szpitala wojskowego w klasztorze na Głębokiej, znalazły się w nowej książce opracowanej przez dr Joannę Lusek z Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Promocja publikacji odbędzie się już w najbliższą środę, 9 listopada, w Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich.
W okresie I wojny światowej, w klasztorze sióstr niepokalanek w Jarosławiu mieścił się kolejno między innymi austriacki szpital rezerwowy, rosyjski szpital wojskowy, rosyjski, austriacki i pruski szpital polowy, a w końcu austriacki zakład dla rekonwalescentów. Podczas krwawych walk związanych z przełamaniem frontu pod Gorlicami w maju 1915 roku, leczono tu nawet ponad 500 żołnierzy, niezależnie od przynależności armijnej. Szczególne związki łączyły siostry z żołnierzami Legionów Polskich, którzy zaciągnęli się do wojska w nadziei wywalczenia przez Polskę niepodległości. Pod koniec 1915 roku do sióstr dodarł list z podziękowaniem od samego Józefa Piłsudskiego. Z inspiracji opiekujących się nimi sióstr, weterani spisywali swoje przeżycia wojenne. Wielu legionistów jeszcze długo po wojnie utrzymywało bliskie stosunki z klasztorem. W archiwach klasztoru zachowały się liczne zeszyty, notatki oraz kartki pocztowe zapisane przez rekonwalescentów leczących się w szpitalu na Głębokiej, które stanowią doskonałe źródło historyczne do poznania przebiegu walk i nastrojów społeczeństwa tuż przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości.
Równie istotne znaczenie mają kroniki domów zakonnych sióstr niepokalanek za lata 1914-1918 oraz sporządzone w latach 30. XX wieku opracowanie s. Krysty od Przenajświętszego Sakramentu (Zofii Szembekówny), poświęcone legionistom w szpitalu na Głębokiej. Te niepublikowane – i w znacznej części nieznane wcześniej materiały pozwalają na przeniesienie się do Jarosławia sprzed ponad stu lat, miotanego wojenną zawieruchą. Oprócz kroniki szpitala wojskowego, nowa książka zawiera także wspomnienia, notatki i wiersze żołnierzy Legionów Polskich, przed ponad stu laty przekazane do klasztornych archiwów. Publikacja „Legionistów wspomnienia niedokończone… Szpital rezerwowy Czerwonego Krzyża ss. niepokalanek w Jarosławiu (1914-1917)”, wydana przez Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, nie byłaby możliwa bez pomocy i wsparcia Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP z klasztoru w Jarosławiu oraz domu generalnego w Szymanowie na Mazowszu. Autorka książki, historyk dr Joanna Lusek, od lat zajmuje się opracowaniem i publikacją materiałów z klasztornych archiwów. Spotkanie autorskie odbędzie się 9 listopada o godzinie 17:00 w Wielkiej Izbie Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich. Serdecznie zapraszamy!