W zbiorach Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich znajduje się XIX-wieczna drewniana spluwaczka, pochodząca z pałacu Dzieduszyckich w Zarzeczu. Ten zwykły – niezwykły obiekt jest jednym z eksponatów, które zostaną odnowione w ramach IV już etapu konserwacji oryginalnego wyposażenia rezydencji.
Chociaż teraz wydaje się nam się to dziwne, jeszcze na początku XX wieku plucie traktowane było jako czynność fizjologiczna, a nie paskudny nawyk. W związku z powszechnym uprawianiem tego „procederu”, w salonach i jadalniach ustawiane były specjalne pojemniki wypełnione piaskiem, które służyły do spluwania i tym samym chroniły przed plwocinami podłogi i zakamarki pokoi gościnnych.
Spluwaczki wykonywane były z różnych materiałów: drewna, metalu, porcelany. Te drewniane posiadały wewnątrz metalowy, wyjmowany wkład, ułatwiający pozbywanie się zawartości i chroniący drewno, które nie lubi nadmiernej ilości wilgoci. Spluwaczki wykonane z różnych materiałów miały bardzo charakterystyczny kształt, przypominający wazon z bardzo szerokim kołnierzem przy wylewie. Taka budowa naczynia miała oczywiście za zadanie ułatwiać plującemu trafienie do spluwaczki.
W zeszłym tygodniu zabytkowa spluwaczka z pałacu Dzieduszyckich w Zarzeczu była przedmiotem obraz specjalnej komisji konserwatorskiej. Takie komisje, zwoływane wielokrotnie podczas każdego z projektów konserwatorskich realizowanych w naszym Muzeum, mają za zadanie omówienie kolejnych kroków w postępowaniu konserwatorskim oraz rozwiązanie problemów napotykanych przez wykonawców w trakcie prac.
Spluwaczka została rozebrana na czynniki pierwsze (dosłownie i w przenośni). Głównym tematem dyskusji był pierwotny wygląd jej wkładu metalowego, który się nie zachował. Filip Sołtys, konserwator, z którym realizujemy tegoroczny projekt, przedstawił komisji liczne analogie, w oparciu o które wkład zostanie odtworzony i umieszczony w spluwaczce.
Prace konserwatorskie przy sześciu obiektach pochodzących ze zbiorów Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich są realizowane w ramach projektu pt. „Konserwacja mebli z pałacu Dzieduszyckich w Zarzeczu – etap IV” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.