15 lat Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu

Powiększ obrazPałac Dzieduszyckich w Zarzeczu

26 kwietnia 2008 roku oficjalnie rozpoczęło swoją działalność Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu jako oddział Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich. Świętujmy razem 15-lecie istnienia tej wspaniałej instytucji!

Kiedy ostatni właściciele pałacu Włodzimierz Dzieduszycki i Wanda z Sapiehów z trzynaściorgiem dzieci opuszczali rodzinny dom w 1944 r., pozostawili większość wyposażenia. Sprzęty zostały przejęte przez Skarb Państwa, a następnie przekazane w 1947 r. do Muzeum w Jarosławiu.

Po opustoszeniu pałacu na parterze urządzono sale, w których uczyła się młodzież szkoły rolniczej. Na piętrze znajdował się żeński internat. Po wybudowaniu nowego budynku szkoły w latach 70., pałac popadł w ruinę. Dopiero w latach 80.-90. Naczelnik Gminy Zarzecze, a potem Wójt – Wiesław Kubicki wraz z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków przy finansowym wsparciu Ministra Kultury doprowadzili pałac do pierwotnego stanu.

W latach późniejszych doszło do trójstronnego porozumienia pomiędzy Związkiem Rodowym Dzieduszyckich herbu Sas, Gminą Zarzecze – właścicielem pałacu i parku oraz Starostwem Powiatowym w Jarosławiu‚ który jest organizatorem jarosławskiego muzeum. Dzięki temu 23 lutego 2007 r. podpisano w Zarzeczu akt notarialny, na mocy którego utworzono w pałacu Muzeum Dzieduszyckich jako Oddział Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich, a także Centrum Kultury oraz Ośrodek Spotkań Międzynarodowych.

Ważną rolę w tej sprawie pełniła Izabela z Bojanowskich Dzieduszycka, wdowa po Tadeuszu Dzieduszyckim, najstarszym synu ostatniego ordynata poturzycko –zarzeckiego. Izabela Dzieduszycka, ciesząca się dużym autorytetem w rodzinie, pełniła wówczas funkcję prezesa Związku Rodowego Dzieduszyckich. Jej dążenia, by w pałacu powstały służące rozwojowi regionu instytucje, ziściły się w 2008 r., kiedy to uroczyście dokonano otwarcia muzeum.

W wydarzeniu wzięli udział: Izabela Dzieduszycka w imieniu ZRD , Wiesław Kubicki wójt gminy Zarzecze oraz Jarosław Orłowski, dyrektor Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich. W uroczystości uczestniczyli również liczni członkowie rodu Dzieduszyckich, przedstawiciele władz samorządowych i wojewódzkich. Sale muzealne poświęcił metropolita przemyski abp Józef Michalik. Ekspozycję urządziła Krystyna Kieferling – starszy kustosz Muzeum w Jarosławiu.

W wyniku tych prac powróciło do muzeum pierwotne wyposażenie pałacu: meble, obrazy, rzeźby i grafiki, które zdobią obecną ekspozycję, a sukcesywnie restaurowane dzięki dotacjom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z roku na rok nabierają nowego blasku.

Pałac w Zarzeczu stał się jednym z najważniejszych miejsc kulturalnych i turystycznych na Podkarpaciu, odwiedzanym przez turystów z całej Polski i z zagranicy. Dzięki uporowi Izabeli Dzieduszyckiej, zaangażowaniu Rodu Dzieduszyckich oraz władz lokalnych, udało się zachować i przywrócić do życia ważny wycinek historii i kultury regionu i kraju. Wszystkim, którzy przyczynili się do powstania i rozwoju Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu, należą się wielkie podziękowania i uznanie za ich pracę i oddanie sprawie. W kolejnych latach – Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu będzie kontynuowało swoją misję, propagując historię, kulturę i sztukę, a także promując region i krajobrazy Podkarpacia.

Tekst: Katarzyna Szarek / Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu

Zdjęcia: Henryk Górecki / Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich