30 września w pałacu Dzieduszyckich w Zarzeczu obyła się międzynarodowa konferencja naukowa „Wokół kolekcjonerskich pasji Dzieduszyckich”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Związek Rodowy Dzieduszyckich Herbu Sas przy współpracy m. in. Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich oraz Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu. Konferencja była poświęcona postaci I ordynata poturzycko-zarzeckiego – hrabiego Włodzimierza Dzieduszyckiego, którego 200. rocznicę urodzin będziemy obchodzić w 2025 roku.
Słuchacze licznie zgromadzeni w sali balowej zarzeckiego pałacu wysłuchali ciekawych referatów, przygotowanych przez badaczy z Polski i Ukrainy. Sesję poranną otworzył Maciej Radziwiłł z Fundacji Trzy Trąby, którzy przybliżył historyczne inspiracje współczesnych pasji kolekcjonerskich. Następnie głos zabrał prof. dr hab. Kazimierz Karolczak. Wybitny historyk w przystępny sposób przedstawił różne rodzaje kolekcjonerskich pasji Dzieduszyckich, począwszy od tych związanych z tworzeniem bibliotek. Po tym wystąpieniu przemówiła dr Dorota Sidorowicz-Mulak z Zakładu Narodowego im. Ossolinskich we Wrocławiu, która opowiedziała o słynnej Bibliotece Poturzyckiej – rodowym księgozbiorze udostępnionym dla czytelników we Lwowie przez Włodzimierza Dzieduszyckiego.
Po krótkiej przerwie przyszła kolej na referat dr hab. Andriya Bokotey, dr Nataliyi Dzyubenko oraz Iryny Susułowskiej z Państwowego Muzeum Przyrodniczego Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie. W imieniu zespołu wykład wygłosił zdalnie dr hab. Andriy Bokotey. Ukraińscy badacze przedstawili ocalałe książki z Biblioteki Poturzyckiej znajdujące się w zbiorach ich placówek. W tej części wysłuchaliśmy także dr Agnieszki Franczyk-Cegły z Zakładu Narodowego im. Ossolinskich, która przybliżyła unikatowe książki – cymelia – słynnego księgozbioru. W następnej kolejności w imieniu nieobecnej dr Olgi Kosołowskiej z Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka, jej referat został odczytany przez dr Dorotę Sidorowicz-Mulak. Z kolei Bohdana Petryszak z Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie zdalnie przedstawiła rękopisy z Biblioteki Poturzyckiej przechowywane w archiwum, zaś dr Agnieszka Knychalska-Jaskulska z Zakładu Narodowego im. Ossolinskich opowiedziała o rękopisach Dzieduszyckich znajdujących się we Wrocławiu. Na koniec konserwator papieru Uliana Romaniv zrelacjonowała wykonaną przez siebie konserwację starodruków Biblioteki Poturzyckiej ze zbiorów Państwowego Muzeum Przyrodniczego Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie. To ważne zadanie jest realizowane przez Związek Rodowy Dzieduszyckich Herbu Sas dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Uczestnicy konferencji zapoznali się także z multimedialnymi relacjami z prac konserwatorskich prowadzonych przez Związek Rodowy Dzieduszyckich przy lwowskich zabytkach: dziesięciu księgach z Biblioteki Poturzyckiej, renesansowej rzeźbie „Chrzest Chrystusa” zdobiącej elewację kamienicy Szolc-Wolfowiczów na Rynku i rodzinnych nagrobków na Cmentarzu Łyczakowskim. Tegoroczną konferencję zakończył niezwykły koncert muzyków z Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych imienia Fryderyka Chopina w Jarosławiu. Zabrzmiała między innymi Parafraza Poloneza dedykowanego Włodzimierzowi Dzieduszyckiemu – utworu skomponowanego przez Gustawa Friemana dla Włodzimierza Dzieduszyckiego w 1877 roku. Zapis nutowy dzieła znajduje się w Bibliotece Poturzyckiej.
Goście przybyli na konferencję do Zarzecza mogli oglądać dwa unikalne eksponaty – książkę „Fedra” wydaną w 1818 roku, która pochodzi z Biblioteki Poturzyckiej, a także litograficzny portret Włodzimierza Dzieduszyckiego z 2. połowy XIX wieku. Staraniem Związku Rodowego Dzieduszyckich Herbu Sas do Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu przekazano bezcenny depozyt – przewodnik Muzeum imienia Dzieduszyckich we Lwowie z 1880 roku.
Fotografie: Rafał Kolano / Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich
