Dwie figury aniołów z 2. poł. XVIII w. ze zbiorów jarosławskiego Muzeum trafiły do konserwacji na Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. To już kolejne eksponaty z kolekcji jarosławskiej placówki, które będą odnawiane przez specjalistów ze stolicy.
– Obie drewniane rzeźby przedstawiają uskrzydlonych aniołów ukazanych w gwałtownym ruchu – mówi kustosz w jarosławskim Muzeum Adriana Pobuta. – Duże podobieństwo obu postaci wskazuje, iż wyszły one spod ręki tego samego artysty. Niestety, posiadamy jedynie szczątkowe informacje o ich pochodzeniu.
– Ze względu na silną ekspresję postaci, mocno rozwiane i ostro łamiące się draperie oraz charakterystyczny sposób ujęcia szczegółów anatomicznych i wyciągnięte proporcje postaci, rzeźby należy zaliczyć do nurtu lwowskiej rzeźby rokokowej – opowiada dalej A. Pobuta. – Nie ulega wątpliwości, iż ich autorem był zdolny twórca wywodzący się z lwowskiego środowiska rzeźbiarskiego 2. poł. XVIII w.
Chociaż obydwie rzeźby zostały znalezione w 1939 r. pod schodami prowadzącymi na chór w jarosławskiej cerkwi greckokatolickiej pw. Przemienienia Pańskiego, to jednak ich cechy wskazują, iż pierwotnie ozdabiały ołtarze w świątyni katolickiej. Jest bardzo prawdopodobne, iż anioły należały do wyposażenia z nieistniejącego obecnie kościoła ojców franciszkanów, który ulokowany był niedaleko cerkwi (na dzisiejszej ulicy Przemyskiej w Jarosławiu). Świątynia, która nosiła wezwanie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, została ufundowana w 2. połowie XVII wieku przez współwłaścicieli miasta Jana Zamoyskiego i Konstantego Lubomirskiego.
Jak opowiada A. Pobuta, po I rozbiorze Polski, kiedy Jarosław został włączony do monarchii austriackiej, miała miejsce kasata zakonu franciszkanów (1788 r.). W 1790 r. dawne dobra zakonne zostały sprzedane na drodze licytacji, a w 1807 r. opuszczony kościół został rozebrany. Można spodziewać się, że gdzieś w tym czasie nieliczne rzeźby z wyposażenia świątyni zostały przeniesione do pobliskiej cerkwi. Oprócz aniołów, w zbiorach jarosławskiego Muzeum znajdują się jeszcze dwie rokokowe figury świętych ze szkoły lwowskiej, które również mogą pochodzić z tego samego kościoła.
– Figury aniołów to już kolejne eksponaty z kolekcji Muzeum w Jarosławiu, które będą konserwowane na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – informuje Dyrektor Muzeum Konrad Sawiński. – Współpraca pomiędzy dwoma instytucjami rozpoczęła się jeszcze w 2022 r., kiedy to do stolicy pojechała niemal 400-letnia ceramiczna solniczka. W 2023 r. konserwacji poddano z kolei dwie secesyjne wazy z 1907 r. z motywem tanecznego kręgu projektu Jana Szczepkowskiego. Te dwa ostatnie eksponaty w ostatnich dniach wróciły do Jarosławia i można je z powrotem oglądać na wystawie stałej Muzeum.
Dziękujemy Staroście Powiatu Jarosławskiego Kamilowi Dziukiewiczowi oraz Wicestaroście Krzysztofowi Cebulakowi za organizację transportu muzealiów na trasie Jarosław-Warszawa-Jarosław.
Tekst: A. Pobuta, ES
Zdjęcia: Archiwum Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich, Adriana Pobuta, Łukasz Śliwiński