W sobotę, 9 lipca, w dawnym renesansowym dworze w Hawłowicach Górnych odbył się niezwykły koncert „Pieśni czasów wojny”. Przed licznie zebraną publicznością wystąpił uznany lutnista, Antoni Pilch. Koncert był częścią cyklu zainicjowanego w 2021 roku, który w założeniu swoim ma dwójkę głównych bohaterów: renesansowy lamus z Hawłowic Górnych oraz lutnię. Wydarzenie zostało zorganizowane przy współudziale profesora Mariana Wolskiego oraz Stowarzyszenia Muzyka Dawna w Jarosławiu.
Lamus, dawny dwór obronny, w Hawłowicach Górnych jest jednym z najcenniejszych zabytków architektury rezydencjonalnej ziemi przemyskiej. Powstał zapewne w 2 połowie XV wieku jako prosta wieża mieszkalna, o co najmniej dwóch kondygnacjach nadziemnych. W okresie renesansu wieża została zmodernizowana i zapewne nieco rozbudowana. W pierwszej ćwierci XVI wieku wewnątrz dworu stanął okazały piec, bogato zdobiony wzorami roślinnymi. Na podstawie fragmentów renesansowych kafli, odkrytych podczas badań archeologicznych w otoczeniu budynku, była możliwa pełna rekonstrukcja tego urządzenia grzewczego. Odtworzony piec w lamusie w Hawłowicach Górnych to jedyna taka realizacja w Polsce – czynne urządzenie grzewcze zbudowane na wzór tego sprzed 500 lat.
W minioną sobotę w Hawłowicach Górnych zabrzmiały pieśni polskie, rusińskie, ukraińskie i żydowskie śpiewane w “czasach wojny” – a więc nie tylko pieśni wojenne, żołnierskie czy rekruckie, które przechowuje do dziś tradycja Podkarpacia, pamiętająca wielonarodową mozaikę tworzącą niegdyś habsburską armię. Pragnieniem Antoniego Pilcha było nie tylko wyrażenie zachwytu nad pięknem muzyki, ale też przekazanie swojego współczucia dla walczącej Ukrainy. Z tego względu sobotni koncert dotknął tematu bogactwa i etnicznej różnorodności ziem Pogranicza i tęsknoty za pokojowym współistnieniem Polaków i Rusinów. W programie znalazły się pieśni polskie zachowane w tradycji nadsańskich miejscowości, jak również pieśni ukraińskie, między innymi te zapisane niegdyś w naszym regionie przez Oskara Kolberga. Wspomnienie dawnej Rzeczypospolitej uzupełnią utwory związane z folklorem żydowskim. Renesansowe korzenie lamusa zaś “uhonorowane” zostały poprzez lutnię, która akompaniowała śpiewanym słowom.
Wszystkim, którzy nie mogli zjawić się osobiście w Hawłowicach, serdecznie polecamy nagranie koncertu: https://www.youtube.com/watch?v=Gz6QP8cg8CU.
Fotografie: dzięki uprzejmości Starostwa Powiatowego w Jarosławiu
